โรคด่างขาว

โรคด่างขาว หรือ ทางการแพทย์ผิวหนัง เรียกว่า “ Vitiligo ” นั้น เป็นโรคที่ผิวหนังมีการเปลี่ยนแปลงเป็นผื่นขาว ขอบเขตชัดเจนซึ่งเป็นผลมาจากเซลล์สร้างเม็ดสี ทำหน้าที่ผลิตเม็ดสีเรียกว่า เมลานิน (Melanin) ลดจำนวนลง

สาเหตุการเกิดโรคผิวหนังด่างขาวยังไม่ทราบแน่ชัด แต่มีข้อสันนิษฐาน 3 ข้อ ได้แก่

1.เกี่ยวข้องกับภาวะออโตอิมมูน คือ การสร้างแอนติบอดี ต่อ แอนติเจน ของกระบวนการสร้างเม็ดสี และยังมีความสัมพันธ์กับโรคออโตอิมมูนต่าง ๆ เช่น

- โรคของต่อมไทรอยด์ โรคเบาหวาน
- โรคแอดดิสัน (Addison disease)

2.เชื่อว่าเกิดจากการกระตุ้นปลายประสาท ทำให้มีการหลั่งสาร (Neurochemical mediator) ที่ทำลายเซลล์สร้างเม็ดสีของผิวหนัง หรือยับยั้งการสร้างเมลานิน

3.เชื่อว่าในกระบวนการสร้างเม็ดสี อาจมีการสะสมของสารบางอย่าง (Metabolite) ซึ่งมีฤทธิ์ทำลายเซลล์สร้างเม็ดสีได้ในผิวหนัง
นอกจากนี้ยังมีอีกหลายการวิจัย ซึ่งแสดงว่าปัจจัยทางพันธุกรรม (Genetic predisposing) มีผลเกี่ยวข้องกับการเกิดโรค

อาการของโรค

ผู้ป่วยที่เป็นโรคผิวหนังด่างขาว ส่วนใหญ่ไม่มีอาการผิดปกติทางผิวหนัง นอกจากรอยโรคของผิวหนัง ซึ่งจะมีลักษณะเป็นผื่นสีขาวบนผิวหนัง คล้ายสีชอล์ก ขอบเขตชัดเจน มีขนาดตั้งแต่หลายมิลลิเมตร ถึงหลายเซนติเมตร เส้นขนบริเวณผื่นอาจพบว่ามีสีขาวร่วมด้วย
ตำแหน่งที่พบบ่อยได้แก่ บริเวณด้านนอกข้อศอก, หลังมือ , เข่า , รอบปาก , รอบตา , ข้อมือด้านใน
โดยรอยโรคพบว่า เป็นเฉพาะที่ (localized) บริเวณใดบริเวณหนึ่งบนผิวหนังของร่างกาย เกิดกระจายทั่วตัว (Generalized) หรือเป็นมากเกือบทั้งตัว (Universal) ก็ได้
การรักษามีหลายวิธี ขึ้นอยู่กับความรุนแรงและการกระจายของรอยโรค การรักษาต่าง ๆ ได้แก่

1.การใช้ยาเฉพาะที่ ได้แก่

- ยาทา Steroid (topical corticosteroid)

- ยาทารักษาโรคผิวหนังด่างขาว ก่อนตากแดด เช่น Topical Khellin ซึ่งโดยทั่วไป แพทย์จะแนะนำให้ผู้ป่วยให้ทายาบริเวณที่เป็น ก่อนตากแดด 30 นาที โดยนั่งให้แดดส่องบริเวณด่างประมาณ 10-15 นาที

- ยาในกลุ่มที่ใช้ปรับภูมิคุ้มกันของร่างกาย (Immune modifier) เช่น Pimecrolimus , Tacrolimus

2.การฉายแสง (PUVA , Photochemotherapy) ใช้ในการรักษาผู้ป่วยที่มีรอยโรคเป็นบริเวณกว้าง

3.การฉีดสเตียรอยด์ ใช้รักษาผู้ป่วยโรคผิวหนังด่างขาวที่มีการลุกลามของโรคอย่างรวดเร็ว

4.การปลูกถ่ายผิวหนังใหม่ (Sution blister transplantation)

5.การใช้สารที่ทำให้ผิวหนังปกติเป็นสีขาวทั้งหมด นอกจากนี้ยังมีการรักษาใหม่ ๆ ในปัจจัย ได้แก่

- การใช้เลเซอร์บางตัว ในการรักษาผู้ป่วยโรคผิวหนังด่างขาว ได้แก่ Excimer laser (Wavelength 309 mm.) ซึ่งใช้ในการรักษาผู้ป่วยที่มีรอยโรคเฉพาะที่ พบว่าได้ผลดี โดยทำสัปดาห์ละ 2 ครั้ง
- การใช้ Narrow - band UVB phototherapy (Wavelength 311 mm.)

การดำเนินโรคและการพยากรณ์โรค

การดำเนินโรคของโรคผิวหนังด่างขาว ไม่สามารถคาดการณ์ได้ โดยทั่วไป รอยโรคจะลามช้าๆ แต่ในบางช่วงจะลามเร็ว หรือบางช่วงรอยโรคจะคงที่ก็ได้ การกลับมาของเซลล์สร้างเม็ดสี (Repigmentation) อาจเกิดได้เอง แต่เกิดได้น้อย ดังนั้น โดยทั่วไปจึงต้องให้การรักษาผู้ป่วย
เมื่อทราบเช่นนี้แล้ว หากไม่แน่ใจว่าเป็นโรคด่างขาวหรือไม่ ควรปรึกษาแพทย์ด้านผิวหนัง